Welke kaarsen zijn duurzaam en/ of vegan?

Al sinds mensenheugenis zijn kaarsen een groot onderdeel van onze samenleving. Kaarsvuur was namelijk van levensbelang. Daarnaast werden ze veelal gebruikt bij religieuze ceremonies. Tegenwoordig dienen kaarsen vooral voor fijne en zachte sfeerverlichting. Maar het gebruik van kaarsen is echter niet altijd even duurzaam. Welke kaarsen zijn dat het meest duurzaam? LYNN zocht het voor je uit.

DE KAARS IN EEN NOTENDOP

De oude Egyptenaren maakten al kaarsen door een papyruslont in dierlijk vet te dopen en het in brand te steken. De Chinezen van tweeduizend jaar geleden ontdekten dat ze kaarsen van walvisvet konden maken. Rond dezelfde tijd kwamen de indianen uit Alaska erachter dat een vis het ideale middel is om kaarsen van te creëren.

SOORTEN KAARSEN

PARAFFINE KAARSEN  

Tegenwoordig worden kaarsen vooral gemaakt uit paraffine, een ingrediënt afkomstig uit aardolie. Paraffine werd in 1850 ontdekt door chemicus Carl Reichenbach en is een bijproduct van ruwe olie –het slip dat overblijft na het maken van benzine, diesel of vliegtuigbrandstof. Paraffine kaarsen zijn gewone, goedkope, blauwachtige witte kaarsen die je vandaag de dag in bijna iedere winkel tegenkomt. 

Bij de verbranding van paraffine kaarsen komen echter grote hoeveelheden fijnstof en giftige chemicaliën vrij. Uit onderzoek is gebleken dat de uitstoot van luchtvervuiling in een kerk met veel kaarsen slechter is dan de bij de uitstoot van autowegen. Paraffine kaarsen zijn niet alleen giftig maar zijn ook niet biologisch afbreekbaar. Bovendien komt het ingrediënt uit een niet-hernieuwbare bron die ecologisch (en sociaal) verwoestend is. Paraffine kaarsen zijn dus niet duurzaam.  

PALMOLIE- EN SOJAKAARSEN

Sinds de jaren ’90 zijn palmolie en sojakaarsen populair geworden. Deze twee zouden zogezegd schonere en langer-brandende alternatieven zijn voor paraffine. Maar wanneer iets ‘natuurlijk’ is, is het dan ook meteen eco-vriendelijk? Helaas niet. 

Kaarsen van palmolie houden zich schuil onder de naam plantaardige stearine. Hoewel palmolie gemaakt is van een natuurlijke, plantaardig materiaal, is het helaas geen duurzame optie. De productie van palmolie staat bekend om zijn nadelige gevolgen. Het veroorzaakt o.a. sociale conflicten, bedreigde diersoorten en bovenal veel milieuschade. Palmolie kaarsen kun je dus beter vermijden.

Soja is echter net zo slecht als palmolie, met name in Zuid-Amerika. Forest Trends, een non-profitorganisatie voor behoud van ecosystemen, schat dat vijftig tot zeventig procent van de soja-export bossen in in Brazilië, Bolivia, Uruguay en Paraguay heeft verplaatst.

Volgens Ad Ragas, hoogleraar Milieu-natuurwetenschappen bij de Open Universiteit en verbonden aan de afdeling Milieukunde van de Radboud Universiteit Nijmegen, is het onwaarschijnlijk dat soja een betere grondstof is voor kaarsen dan paraffine.

“Het feit dat een grondstof ‘natuurlijk’ is, heeft niets te maken met de uitstoot van gevaarlijke stoffen. Zowel paraffine als sojawas bestaat uit lange koolwaterstofketens met zuurstof, die bij verbranding worden omgezet in CO2 en water. Als daar verontreinigingen met bijvoorbeeld zwavel bij zitten, komen er bij verbranding zwavelhoudende stoffen vrij”.

-Aldus Ad Ragas, hoogleraar Milieu-natuurwetenschappen

STEARINE KAARSEN

Stearine kaarsen zijn kaarsen waarvan het materiaal afkomstig is uit slachtafval van kippen, koeien en varkens. Het vet dat bij de slacht overblijft wordt gezuiverd en gesteriliseerd. Stearine kaarsen houden de vleesindustrie in stand en deze kaarsen dragen dus niet bepaald bij aan een duurzame en diervriendelijke toekomst.

DUURZAME ALTERNATIEVEN

BIOLOGISCHE SOJAKAARSEN

In tegenstelling tot parafine is soja biologisch afbreekbaar en bovenal niet giftig. Het overblijfsel van sojakaarsen mag daarom direct bij het compost! Het is echter van belang enkel sojakaarsen van biologische bedrijven met zogeheten RTRSA-certificering te kopen.

‘’The Round Table on Responsible Soy (RTRS) is een internationaal initiatief waarbij producenten, handelaren en verwerkers van soja samenwerken met banken en sociale organisaties om ervoor te zorgen dat soja overal ter wereld duurzaam verbouwd wordt en dat de soja-industrie maatschappelijk verantwoordelijk werkt.’’

BIOLOGISCHE BIJENWAS

Gelukkig zijn er ook nog kaarsen verkrijgbaar die geen schadelijke gevolgen hebben voor mens, dier en milieu. Biologische bijenwas is bijvoorbeeld een milieuvriendelijke maar ook diervriendelijke optie. Deze kaarsen worden gemaakt van de was die honingbijen produceren waarna imkers de was van de honinggraten filteren. Helaas is bijenwas een relatief zeldzame en kostbare grondstof waarvan slechts een klein deel terechtkomt in de wereldwijde kaarsenproductie. Overigens is het niet verstandig kaarsen te kopen van normale bijenwas, want de kans is groot dat de grondstof gewonnen is op een zeer dieronvriendelijke wijze.

Helaas is bijenwas een relatief zeldzame en kostbare grondstof waarvan slechts een klein deel terechtkomt in de wereldwijde kaarsenproductie. Overigens is het niet verstandig kaarsen te kopen van normale bijenwas, want de kans is groot dat de grondstof gewonnen is op een zeer dieronvriendelijke wijze.

PRODUCENTEN VAN EERLIJKE KAARSEN

Het is nu wel duidelijk toch? Je kunt dus beter over stappen op biologische en diervriendelijke waxinelichtjes en dinerkaarsen. Maar waar haal je die dan vandaan? LYNN zocht het voor je uit: 

• BRANDT Kaarsen
• AustinAustinOrganic
• Dipam
• Ekoplaza

NAZORG KAARSEN

Nog een handig feitje om te weten is dat de verpakking ook meetelt in duurzaamheid. Recycleer daarom altijd het glas of aluminium van de kaars. De was haal je gemakkelijk uit een glazen verpakking door met een mes het eruit te wrikken. Zet het vervolgens een paar seconden in de magnetron en veeg het gesmolten deel weg met een papieren handdoek. En voilà, je hebt een duurzame kaars.

Ben jij ook helemaal in de ban van kaarsen, maar ben je nog op zoek naar een interieurontwerper voor jouw perfecte interieur? Neem dan contact op met LYNN voor een interieuradvies op maat. Tot snel!