Greenwashing, wellicht heb je nog nooit van deze term gehoord. Toch is het een woord dat je zeker de aankomende jaren veel gaat horen. Greenwashing is een vuile marketing truc waarbij veel consumenten om de tuin worden geleid met grote gevolgen zoals het verzieken, vernielen van het milieu; het doden van mensen en het uitroeien van diersoorten. Maar hoe vertaalt zich dit eigenlijk naar de interieurbranche?
WAT IS GREENWASHING?
Greenwashing, of ook wel ‘groenwassen‘, is het zich groener voordoen dan een bedrijf of organisatie daadwerkelijk is. Zo’n instelling doet alsof het weloverwogen met het milieu omgaat, maar dit blijkt vaak in de praktijk behoorlijk tegen te vallen. De term greenwashing wordt dan ook veelvuldig gebruikt bij bedrijven die iets goeds (willen) doen, maar in de kern van het bedrijf nog steeds de verkeerde keuzes blijven maken.
”Look after the land and the land will look after you, destroy the land and it will destroy you.”
Daarbij moet wel vermeldt worden dat niet iedere organisatie die aan greenwashing doet, dit ook bewust doet. Soms ziet men simpelweg niet in dat de kern van het bedrijf aangepast moet worden om daadwerkelijk iets groens neer te zetten. Greenwashing kan daarom de eerste stap zijn naar een werkelijk maatschappelijk verantwoord bedrijf. Daarentegen bestaan er ook bedrijven die gebruik maken van greenwashing om milieutechnisch over te komen, terwijl ze weten dat ze het absoluut niet zijn. Dit zijn de echten onder hen. Dikwijls dragen deze organisaties hun maatschappelijk verantwoord gedrag breed uit met ‘wij sponsoren X’ of ‘onze producten hebben Y’.
Neem een voorbeeld aan een bedrijf dat hoog van de daken roept zich in te zetten voor plastic-recycling, maar zelf één van de grootste plastic vervuilers is ter wereld en er vervolgens ook nog eens weinig aan doet om het productieproces te verduurzamen. Dit is natuurlijk een kwalijke marketing truc, bedoeld om de consument aan zich te binden en zoveel mogelijk producten te verkopen.
GREENWASHING IN DE INTERIEURBRANCHE
Greenwashing komt voor in allerlei lagen van de samenleving voor. De interieurbranche vormt daarop geen uitzondering. Het probleem van deze schijnoplossingen is dat het voor de consument lastiger wordt om een echte duurzame keuze te maken. Maar hoe herken je een bedrijf dat je in de maling neemt? Hieronder heeft LYNN een aantal kenmerken opgesomd die je wellicht kunnen helpen om valse duurzaamheidsclaims te kunnen spotten:
- Nadruk op een duurzame eigenschap
- Vage beweringen
- Geen bewijs
- Nietszeggende keurmerken
- Te lage prijzen
- Vage missies- en doelen
WAAROM OPPASSEN VOOR GREENWASHING?
Onze planeet staat op dit moment voor grote uitdagingen. Als we zo verder consumeren als we nu doen, dan heeft dat grote gevolgen. Bedrijven die net doen alsof ze ‘groen’ zijn en het in feite niet zijn, vormen daarom een bedreiging voor een echte duurzame ontwikkeling. Consequenties van greenwashing voor nu en in de (nabije) toekomst, zijn onder andere:
- Afval en schadelijke stoffen die in het milieu belanden
- Klimaatverandering
- Luchtvervuiling
- Overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen
- Uitbuiting en schendingen van mensenrechten
- Verdroging en verzuring van de bodem
- Verspilling van grondstoffen en zoetwater
EERLIJKHEID DUURT HET LANGST
Gelukkig vinden we het steeds belangrijker om te kiezen voor duurzame producten en interieurmerken. En dat kan onze planeet wel gebruiken. Maar wanneer kunnen we spreken van een duurzaam interieur-item? Dat is nogal een lastige vraag om zomaar te beantwoorden. Duurzaamheid is een breed begrip, maar het komt er in het kort op neer dat in een duurzame wereld mens (people), milieu (planet) en economie (profit) met elkaar in evenwicht zijn, zodat we de aarde niet uitputten.
WANNEER IS EEN PRODUC(EN)T DUURZAAM?
Bijna alle producten hebben gevolgen – en hopelijk ook voordelen. Zelfs de stoelen van de kringloopwinkel die tweedehands zijn (met een gerecycled karakter) en waarvoor geen nieuwe grondstoffen voor nodig zijn geweest, dienen uiteindelijk nog wel bijvoorbeeld met de auto bezorgd te worden. Dus als we het hebben over duurzaamheid, is het beter om het te gebruiken als een relatieve term die de milieu-, sociale, technische en kostenaspecten van een product vergelijkt met een vorige generatie, concurrent of met een geïdealiseerde of ambitieuze basislijn of norm. Een produc(en)t is duurzaam wanneer er sprake is van de volgende onderstaande attributen:
- Bronnen
- Effecten en voordelen van de levenscyclus
- Gevaarlijke stoffen en risico’s
- Socio-economische factoren
- Totale eigendomskosten
- Totale eigendomskosten
1.BRONNEN
De materialen die in producten worden gebruikt, zijn afkomstig uit bronnen, en de manier waarop die hulpbronnen worden beheerd, behouden of beschermd, levert een belangrijke bijdrage aan het algehele duurzaamheidsprofiel van een product.
Het is belangrijk om het type hulpbron zorgvuldig te overwegen, aangezien de belangrijkste duurzaamheidskwesties kunnen variëren. Recycling van houtvezels is belangrijk, maar het beheer van de bomen, het land en de bodem om bodembescherming, herbebossing en behoud van habitats te garanderen, is van cruciaal belang. Hout is echter anders dan metalen.
Dit vereist niet alleen goede mijnbouwpraktijken, maar nog belangrijker (vanwege hun fundamentele eigenschappen) een focus op het beheer en de beschikbaarheid van de hulpbron gedurende de volledige levenscyclus om continue terugwinning, hergebruik en recycling te garanderen. Evenzo hebben kunststoffen, biomaterialen, nanodeeltjes en andere materialen hun eigen unieke duurzaamheidsoverwegingen.
Men moet zich afvragen wat de aard van de hulpbronnen is, en of de juiste duurzaamheidsaspecten worden overwogen en aangepakt bij de materiaalkeuze. Een andere belangrijke overweging hier is natuurlijk kapitaal en of we dat kapitaal te snel aantrekken of op een manier die afbreuk doet aan het vermogen van toekomstige generaties om toegang te hebben tot de hulpbron.
2.EFFECTEN EN VOORDELEN VAN DE LEVENSCYCLUS
Dit houdt doorgaans in dat een selecte groep impactcategorieën en hulpbronnenstromen over het hele productsysteem wordt gekwantificeerd. Met de komst van de ISO-normen voor levenscyclusanalyse zijn er veel gegevens, tools en processen ontwikkeld om de impact op de levenscyclus te meten.
De ervaring leert dat deze tool het beste is om wereldwijd significante effecten te begrijpen, zoals de bijdrage van het productsysteem aan klimaatverandering (door de uitstoot van broeikasgassen door het hele systeem) en gemakkelijk kwantificeerbare hulpbronnenstromen zoals de hoeveelheid hernieuwbare en niet-hernieuwbare primaire energie die in het hele systeem wordt verbruikt of de hoeveelheid geproduceerd afval.
Het is belangrijk om de levenscycluseffecten te onderzoeken, met name voor klimaatverandering, maar ook om te erkennen dat levenscyclusanalyse niet het volledige duurzaamheidsverhaal vertelt.
3.GEVAARLIJKE STOFFEN EN RISICO’S
Idealiter omvat dit de eliminatie van het gebruik van gevaarlijke stoffen in de ontwerpfase, maar momenteel bevatten veel productsystemen (bijvoorbeeld batterijen, printplaten en compacte fluorescerende lampen) gevaarlijke of potentieel gevaarlijke stoffen.
Voor deze producten is het belangrijk om te begrijpen hoe mogelijke blootstelling van werknemers of consumenten aan deze stoffen wordt beheerd en ook hoe mogelijke lozingen van deze stoffen in het milieu worden beheerd. Of gevaarlijke stoffen veilig worden teruggewonnen, staat voorop.
4.SOCIO-ECONOMISCHE FACTOREN
Deze factoren omvatten een breed scala aan problemen in de waardeketen van het product. Dit kan onder meer betrekking hebben op de behandeling van werknemers en arbeidskwesties in stroomopwaartse hulpbronnenindustrieën, een eerlijke verdeling van inkomsten en winsten met partners in de toeleveringsketen of het vermijden van het gebruik van kinderarbeid of conflictmineralen.
Het belangrijkste aspect hier is om te bepalen of de belangrijkste sociale en economische effecten en voordelen worden begrepen en of aan de juiste normen wordt voldaan. Soms zijn deze normen opgenomen in gedragscodes of ILO-normen en soms zijn ze vervat in certificeringsregelingen van derden.
Net als de gevolgen voor de levenscyclus, moeten sociaaleconomische kenmerken worden geëvalueerd over het volledige productsysteem, van de winning van hulpbronnen tot het gebruik van de productie en het volgende leven (soms het einde van de levensduur genoemd, maar die term is een verkeerde benaming).
5.TOTALE EIGENDOMSKOSTEN
De kosten die in de productie zijn ingebouwd, worden vaak weggelaten uit de prijs van een product. De totale eigendomskosten zijn ongeveer de werkelijke kosten voor de koper van het bezitten van het product, waarbij rekening wordt gehouden met een uitgebreide reeks kostencategorieën zoals afvalverwijdering, productverlies, gezondheid en veiligheid van werknemers, vereisten voor beschermende uitrusting en vele andere.
Levenscycluskosten zijn hier ongeveer de werkelijke kosten van de vaak niet-geprijsde externe effecten (emissies) en gratis hulpbronnen (lucht en soms water) die het productsysteem ten goede komen, maar die in een of andere vorm een kostenpost zijn voor de samenleving.
Technische prestaties hebben betrekking op het standaardtype criteria die vaak worden overwogen bij de beoordeling van een product, zoals is het geschikt voor het beoogde doel en voldoet het aan de vereiste kwaliteitsnormen.
In de context van duurzaamheid omvat technische prestatie ook circulariteit; is het product ontworpen om hergebruik, recycling en herfabricage aan te moedigen of, in het geval van biologisch materiaal, de uiteindelijke terugkeer naar de aarde? Zaken als esthetiek en veroudering kunnen ook belangrijke overwegingen zijn.
LIJST MET DUURZAME INTERIEURPRODUCTEN
Het is natuurlijk heel fijn om alle bovengenoemde informatie tot je beschikking te hebben, maar niet iedereen heeft natuurlijk altijd tijd of zin om een hele research te doen of een interieurproduct daadwerkelijk groen is. LYNN heeft het daarom iets makkelijker voor je gemaakt met wederom een top 10 lijstje van duurzame interieurproducten- en interieurbedrijven, die van tijd tot tijd wordt bijgewerkt:
- REMADE – BY GISPEN
- IKEA – KUNGSBACKA KITCHEN
- FRITZ HANSEN – N02™ RECYCLE CHAIR
- SIMONE POST – VLISCO RECYCLED CARPET
- GRAYPANTS – SCRAPLIGHTS
- HAY – LITTLE NOBODY CHAIR
- MARTEN VAN LEEUWEN – ARCHY LAMPS
- KRISTINE FIVE MELVAER – HEYMAT
- DIRK VAN DER KOOIJ – MELTING POT TABLE
- GREEN FURNITURE CIRCLE – WYBELT KRUK
LIJST MET DUURZAME INTERIEURBEDRIJVEN
- BOUTURES D’OBJETS – RECYCLED DESIGN
- ECO-BIRDY – DUURZAAM KINDERMEUBILAIR
- SUPERCYCLERS – DESIGN FURNITURE
- LABEL / BREED – SUSTAINABLE INTERIOR
- DE OUDE PLANK – GERECYCLED PARKET
- PURE & ORIGINAL – ECOLOGISCHE VERF
- SPRINKLR – DUURZAAM GROEN
- ZOOI – ACCESSOIRES
- VANPLESTIK – FURNITURE
- FABRIKOOS – CIRCULAR FURNITURE
- BRANDT KAARSEN – BIOLOGISCHE KAARSEN
TIPS VOOR INTERIEURONTWERPERS
Maak gebruik van slimme podia zoals het INSIDE/INSIDE platform. Er bestaat voor de interieurbouw nog maar weinig wet-en regelgeving rondom duurzaamheid. Toch is ‘planet proof’ inrichten momenteel de norm. Data-analyses over duurzame materialen was echter tot voor kort een tijdrovende bezigheid. De drie organisaties DGBC, NIBE en Ex Interiors lanceerden daarom een geheel nieuw platform, namelijk het geweldige platform INSIDE/INSIDE.
INSIDE/INSIDE is dé onafhankelijke tool voor een duurzaam interieur. Het is het centrale online interieurplatform waar inzichtelijk wordt hoe circulair, duurzaam en gezond een bepaald interieur is. Gebruikers zoals interieurarchitecten, facilitair medewerkers, ontwikkelaars en consumenten kunnen met behulp van dit platform eenvoudig betrouwbare data inzien en vergelijken. Je kunt er terecht voor o.a. vloeren, wanden, plafonds, plaatmateriaal, meubilair, coating, textiel en ga zo maar door.
Met de nieuwe tool van INSIDE/INSIDE kan de milieu-impact worden gemeten van het interieur. Hierdoor kan de binnenhuisarchitect zich geheel focussen op creativiteit en functionaliteit binnen zijn ontwerp; tegelijkertijd heeft het toegang tot inzicht hoe duurzaam de gemaakte keuzes zijn. INSIDE/INSIDE is een geheel nieuwe benadering en komt tegemoet aan de duurzaamheidsidealen van tegenwoordig. Dankzij het delen van kennis en door samen te werken, wordt verwacht dat dit platform een enorme versnelling geeft aan de verduurzaming van de interieurbouw.
BRONNEN
Inleidingsfoto: Pink plastic hair comb (2020) by photographer Glen Carrie, Unsplash.