Heb jij ook wel eens dat je door een stad loopt en denkt: dit is te veel beton en te weinig groen? Mensen die in een stedelijke omgeving leven hebben dan ook meer last van depressies en zijn gevoeliger voor stress- en omgevingsprikkels. Gelukkig bestaat er zoiets als Biophilic Design. Biophilic designers benutten de verbondenheid met de natuur door middel van natuurlijke woon-, werk- en leeromgevingen. LYNN zocht uit hoe precies.
WAAROM BIOFILIE ER TOE DOET
De term biofilie verwijst naar de ‘liefde voor het leven of levende systemen’. Biophilic Design slaat dan ook een brug tussen (interieur)design, natuur en welzijn. Het selecteert de cruciale elementen van de natuur die een positief effect op ons hebben en reproduceert ze binnenshuis. Hierdoor ontstaan interieurs die ons welzijn actief ondersteunen. Klinkt dat zweverig? Onderzoek toont echter aan dat biofilie-omgevingen onze stress daadwerkelijk verlaagt en een positief effect heeft op de gezondheid van de mens.
“As a species, we have divorced ourselves from our natural habitat: the open plains. Just as zoo animals and lab rats that are placed in sterile, unenriched environments show signs of physical and mental stress, so do humans when forced to work in lean, sterile, and unenriched workplaces.”’
Biophilic Design speelt in op de ingeboren behoefte van de mens om in contact te staan met de natuur. In de verstedelijkte wereld vol technologie en industriële (binnenhuis)architectuur voelt het echter alsof deze band praktisch verloren is gegaan. Gelukkig is er voor (bijna) alles een oplossing. Biophilic designers creëren daarom door middel van innovatie nieuwe manieren van verbondenheid met de natuur in woon-, werk- en leeromgevingen.
Interface, een pionier op het gebied van duurzaamheid, is een groot voorstander van Biophilic Design. Het weet als geen ander dat de opname van natuurlijke systemen en processen in gebouwen en stedelijke landschappen van essentieel belang is voor de gezondheid van de mens. Zo tonen meer dan 50 onderzoeken aan, zoals het Human Spaces-onderzoek, dat de natuur of omgevingen die de natuur nabootsen een positief effect heeft op de gezondheid en welzijn van de mens.
HOE WERKT BIOPHILIC DESIGN?
Het biofiel ontwerpen is gebaseerd op een aantal tools, die ook wel ‘patterns‘ worden genoemd. Deze worden onderverdeeld in 3 categorieën:
- ‘Nature in the space’: het verwerken van natuurlijke elementen in het ontwerp;
- ‘Natural analogues’: recplicatie van natuurlijke vormen, patronen, kleuren en texturen;
- ‘Nature of the space’: het repliceren van indelingen van natuurlijke omgevingen
‘NATURE IN THE SPACE’
Bij de eerste categorie van Biophilic Design ligt de focus op visuele verbinding met de natuur. Hier heeft de mens uitzicht op natuurlijke elementen van binnenuit. Daarnaast is er ook sprake van niet-visuele verbinding met de natuur. Hier zijn vooral interacties met de natuur via andere zintuigen, zoals aanraking, geur, geluid en smaak. Nog zo’n voorbeeld van deze categorie zijn de niet-ritmische sensorische prikkels. Onvoorspelbare en niet-repetitieve bewegingen die in de natuur voorkomen, zoals fluitende vogels of het geritsel van bladeren door een briesje.
Ook kan de designer gebruik maken van variabiliteit in thermische systemen. Zo kan er invloed worden uitgeoefend op de variabiliteit van de luchttemperatuur, relatieve vochtigheid en oppervlaktetemperaturen. En wat dacht je van water? Dit is het ideale designkenmerk. Maar ook de aanwezigheid van licht doet een hele hoop. Door gebruik van varierende lichtintensiteiten en lichtveranderingen gedurende dagen- en seizoenen, heeft de mens weer toegang tot de natuurlijke cyclus van dag en nacht. En vergeet ook niet de verbinding met het natuurlijke systeem. Door het bewustzijn van seizoen- en temporele verandering ervaart de gebruiker een hogere gezondheid. Hoe tof is dat?
‘NATURAL ANALOGUES’
Bij dit onderdeel zien we biomorfe vormen en patronen. Dit zijn op de natuur geïnspireerde texturen, vormen en patronen. Natuurlijke vormen en hightechmaterialen worden hier gecombineerd. Langwerpige plantaardige vormen, samensmeltende naturalistische elementen en assymetrische nierachtige vormen, zijn de basis van dit ontwerp. De ‘Natural Analogues’ vormen de materiële verbinding met de natuur. Natuurlijke materialen en elementen weerspiegelen hier de lokale omgeving in termen van ecologie- en geologie. Sensorische prikkels herinneren de gebruiker aan natuurlijke ruimtelijke hiërarchen.
‘NATURE OF THE SPACE’
In het laatste onderdeel ligt de focus vooral op het gevoel van veiligheid van de mens. Zo worden ruimtes ontworpen waarbij er sprake is van ononderbroken zicht over bepaalde afstanden, toevluchtsoorden, bescherming bij beweging- en activiteiten die in de omgeving plaatsvinden. Tegelijkertijd wordt er ook een spanningsveld gecreëerd om de nieuwsgierigheid naar het onbekende te lokken. Dit zorgt voor een balans tussen zowel gevoelens van gevaar- als bescherming. Net zoals in de natuur.
VOORDELEN VAN DE NATUUR
Bij Biophilic Design gebruiken (binnenhuis)architecten natuurlijke elementen in het interieur en/of exterieur. Op deze manier maakt de mens opnieuw verbinding met de natuur. De designer brengt als het ware de buitenwereld terug in de gebouwde wereld. Is dat niet fantastisch? Bovendien heeft Biophilic Design nog meer voordelen, zoals:
- Een betere gezondheid en welzijn
- Betere en hogere prestaties op het werk
- Verhoogde creativiteit
- Minder werkverzuim door afwezigheid van stress
- Lagere kosten en meer verdiensten
Er is dus een direct verband tussen een slim ontwerp van de werkruimte en een verhoogd welzijn en betere prestaties van de medewerker. Zelfs eenvoudige natuurlijke elementen in de werkruimte kunnen al een enorme impact hebben op hoe medewerkers zich voelen als ze naar hun werk komen en hoe gelukkig, creatief en productief ze zijn tijdens het werk.
Het implementeren van biofiele ontwerpstrategieën, hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Aquaria, potplanten, groene muren, uitzicht op tuinen en verre landschappen en kunstwerken van natuurlijke scènes voldoen allemaal aan Biophilic Design. Strategisch en doordacht ontwerp dat mensen (opnieuw) verbindt met de natuur, verbetert niet alleen de bewoonbaarheid van ruimtes – het verandert ze in verjongende, inspirerende plekken die een betere gezondheid en productiviteit. Biofiel ontwerp zou een kernstrategie moeten zijn voor elke ontwerper, planner of bedrijf dat ernaar streeft mensen – en de planeet – gezonder, gelukkiger en beter te maken.